برفک دهان چیست؟ برفک دهان را چگونه درمان کنم؟
برفک دهان یا کاندیدیازیس دهان، زائده های سفید رنگی هستند که به دلایل مختلفی در دهان ظاهر میشوند. برفک دهان میتواند در سطح دهان پخش شود. برفک دهان بر روی زبان، لثه، ناحیه داخلی گونه، لوزه ها و گاهی حتی مری پخش میشود. این ضایعات سفید رنگ ممکن است دردناک و قرمز شوند و باعث ناراحتی و آزار فرد شوند. برفک دهان معمولا در افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند بیشتر دیده میشود. در افرادی که بیماری های خاص دارند یعنی افرادی با بیماری های ضعف سیستم ایمنی و افراد کهنسال و نوزادان، این بیماری بیشتر بروز می‌کند. بیماری برفک دهانی درمان های خاص خودش را دارد و بسته به اینکه فرد آلوده، نوزاد باشد یا بزرگسال داروی تجویزی متفاوت خواهد بود. بیماری برفک دهان اگر زود درمان نشود و فرد دچار سیستم ایمنی ضعیفی هم باشد ممکن است به نواحی دیگر بدن انتقال پیدا کند. گاهی اوقات نیز مصرف داروهای خاص میتواند سبب بروز برفک دهانی شود. بهتر است بدانید که نوع قارچی که باعث عفونت واژینال میشود از همین نوع است، مادران باردار اگر آلوده به بیماری برفک دهانی باشند می‌توانند این بیماری را هنگام زایمان به نوزادانشان انتقال دهند.
چه عواملی باعث ایجاد برفک دهانی میشوند؟
سرطان: بیماری سرطان موجب میشود سیستم ایمنی بدن ضعیف شود در نتیجه با ضعف سیستم ایمنی امکان بروز برفک دهانی زیاد میشود.
داروها: مصرف بعضی داروها مانند آنتی بیوتیک ها مخصوصا در طولانی مدت میتواند باعث بوجود آمدن برفک دهانی شود.
دیابت: افرادی که دچار دیابت کنترل نشده هستند به علت وجود قند زیاد در بدنشان امکان ابتلا به برفک دهانی در آنها زیاد میشود، زیرا قند زیاد باعث رشد قارچ ها در دهان میشود.
شیمی درمانی: انجام شیمی درمانی و اشعه درمانی نیز باعث ضعیف شدن بدن میشود. ضعف سیستم ایمنی از جمله عواملی است که باعث بروز برفک دهانی میشود.
استرس: استرس و اظطراب یکی از عواملی است که در ایجاد برفک دهان موثر است. زیرا استرس موجب میشود سطح هورمون کورتیزول بالا رود و در نتیجه آن ایمنی بدن با افزایش سطح این هورمون کاهش پیدا می‌کند.
ضعف سیستم ایمنی: گاهی وجود بعضی بیماری ها مانند سرطان، ایدز و دیگر بیماری های نقص ایمنی امکان بروز برفک دهانی را بیشتر می‌کند.
استفاده از دندان مصنوعی: استفاده از دندان مصنوعی به عنوان یک جسم خارجی باید با رعایت اصول کامل بهداشتی همراه باشد در غیر این صورت ممکن است باعث بوجود آمدن برفک دهانی شود.
رعایت نکردن اصول بهداشتی: گاهی اوقات عدم رعایت اصول بهداشتی باعث ایجاد برفک دهانی میشود. وارد شدن آلودگی به دهان میتواند باعث رشد قارچ در دهان شود و این چنین فرد دچار برفک دهانی خواهد شد.
راه های درمان برفک دهانی
برای درمان برفک دهانی از داروهای ضد قارچ استفاده میشود. این داروها هم میتواند به صورت موضعی مصرف شود و هم میتواند به صورت داروهای خوراکی استفاده شود. هدف از استفاده این داروها در ابتدا کنترل و جلوگیری از گسترش قارچ به نقاط دیگر است. داروهای تجویزی باید بین7 تا 14 روز استفاده شوند تا نتیجه دهد و بهبودی حاصل شود. این داروها ممکن است در بعضی افراد باعث بروز عارضه هایی شود. عوارضی از جمله حالت تهوع، استفراغ و اسهال از این عوارض هستند.
داروهایی مانند کلوتریمازول، نیستاتین، ایتراکونازول، فلوکنازول و آمفوتریسین بی، داروهای هستند که برای درمان برفک دهان استفاده میشوند.
راه های پیشگیری از برفک درمانی
برای پیشگیری از برفک دهانی، استفاده از دهانشویه پیشنهاد میشود. دهانشویه های آنتی سپتیک که در واقع درمانی برای بیماری های ضد باکتری و ضد قارچ هستند میتواند در درمان برفک دهانی موثر باشد.
درمان های خانگی برای برفک دهانی
درمان های خانگی نیز برای درمان برفک دهانی وجود دارد، از جمله این درمان های خانگی میتوان موارد زیر را نام برد: آب نمک: آب نمک را چون خاصیت ضد عفونی و تسکین دهنده دارد میتوان برای تسکین درد برفک دهانی استفاده کرد. جوش شیرین: استفاده از جوش شیرین نیز مانند آب نمک خاصیت ضد عفونی دارد و میتوان برای ضد عفونی کردن دهان، همانند دهانشویه ها استفاده کرد. سرکه سیب: سرکه سیب را نیز با میتوان با آب مخلوط کرد و مانند دهانشویه برای تسکین درد و بهبود برفک دهانی استفاده کرد. ماست: استفاده از ماست مخصوصا ماست پروبیوتیک که حاوی باکتری های مفید است برای کنترل رشد برفک دهانی (قارچ) بسیار مفید است. ویتامین C: مصرف ویتامین C موجب بالا رفتن سیستم ایمنی بدن میشود به همین دلیل است که مصرف ویتامین C در هنگام بروز برفک دهانی توصیه میشود. آبلیمو: آبلیمو نیز دارای خاصیت ضد قارچی و ضد عفونی دارد، به همین دلیل میتوان از آن برای بهبود برفک دهانی استفاده کرد. زردچوبه: زردچوبه چون خاصیت ضد عفونی دارد میتواند برای تسکین و کاهش درد برفک دهانی موثر باشد. روغن میخک و روغن پونه کوهی: این روغن های گیاهی چون حاوی موادی هستند که خاصیت ضد قارچی دارند می‌توانند به صورت رقیق شده برای شستشوی دهان هنگام بروز برفک دهانی استفاده شوند.
عوارض برفک دهان چیست؟
برفک دهان در افرادی که سیستم ایمنی آنها قوی است عوارض خاصی ایجاد نمی‌کند. اما افرادی که دچار بیماری های نقص سیستم ایمنی هستند و یا در افرادی که سیستم ایمنی آنها ضعیف است مانند نوزادان و افراد مسن ممکن است عوارض زیادی ایجاد کند. اگر برفک دهانی کنترل نشود و گسترش پیدا کند ممکن است در قسمت های دیگر بدن مثل مری و معده پخش گردد و باعث بروز مشکلات اساسی در فرد شود. در نوزادان ممکن است این عارضه در ناحیه ای که نوزاد پوشک میشود عود پیدا کند و پای نوزاد دچار قرمزی و خارش شدید شود.
درمان برفک دهان در نوزادان
اگر زنان باردار دچار عفونت های قارچی واژینال باشند هنگام زایمان ممکن است که این عفونت قارچی به نوزاد انتقال پیدا کند. در چنین مواردی با تجویز ضد قارچ و آنتی بیوتیک این عفونت قارچی را درمان می‌کنند. برفک دهان اگر کنترل شود عاضه سختی ایجاد نمی‌کند اما ممکن است در شیر خوردن نوزاد اختلال ایجاد کند. این عفونت باعث ایجاد درد و خارش میشود و این موارد میتواند باعث ناراحتی و ناآرامی نوزاد گردد.
برای درمان مشکلات و عارضه های دهانی باید به متخصص دهان پزشکی مراجعه کرد. متخصص دهان پزشکی قطعا با توجه به تخصص خود بهترین درمان را بعد از معاینه فرد پیشنهاد خواهد داد. کلینیک دهان پزشکی و دندانپزشکی نگین در شیراز با کادری مجرب و متخصص در خدمت عزیزانی هستند که دچار مشکلات دهانی و دندانی هستند.
